نگاهی دوباره به بازشناسی منابع حکمت‌های عربی امثال و حکم دهخدا

author

Abstract:

چند سال پیش در مقالۀ «بازشناسی منابع حکمت‌های عربی امثال و حکم دهخدا» به معرفی سی ضر‌‌‌‌ب‌‏المثل عربی پرداختم که بنا به تصریح ادیبان و صاحب‌­نظران عرب، از کلمات حکمت­آمیز حکیمان ایرانی قبل از اسلام هستند و علی­‌اکبر دهخدا با همۀ ایران‌دوستی‏‌اش، در کتاب امثال و حکم، به تبار و زادگاه ایرانی آن‌ها اشاره نکرده است. اکنون پس از گذشت چند سال، قصد معرفی شانزده نمونۀ دیگر از این امثال ایرانی را دارم، با این تفاوت که با دیدی گسترده‌­تر، علاوه بر نشان دادن شناسنامۀ ایرانی این جمله­‌های حکیمانه، که دهخدا به هویت ایرانی آن‌ها توجه نداشته است، تأثیر آن‌ها را در ادب فارسی و عربی نشان می‌­دهم. در این نوشتار همچنین با نقد برخی پژوهش‌های مربوط به تأثیر ادب عربی در ادبیات فارسی، نشان داده‏‌ام که بسیاری از ادیبان و محققان ما نیز از این دقیقه غافل مانده­‌اند و این در حالی است که غنای فرهنگی ایران در حدی است که می­‌توان برای شرح و توضیح بسیاری از حکمت‌های ایرانی و عربی، در کنار امثال و اشعار عربی، از منابع منسوب به ایران باستان نیز استفاده کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازشناسی منابع حکمت های عربی کتاب امثال و حکم دهخدا

در «امثال و حکم» دهخدا حکمت و امثال عربی بسیاری وجود دارد که به منبع آنها اشاره نشده و یا به اشخاصی غیر از صاحبان اصلی آنها نسبت داده شده است. بخشی از این اقوال حکیمانه که دهخدا آنها را از منابع فارسی مثل مرزبان نامه، قابوس نامه و ...، نقل کرده است، متعلق به فرزانگان و حکیمان ایرانی قبل از اسلام است که به طرق مختلف وارد فرهنگ عربی شد...

full text

بازشناسی منابع حکمت های عربی کتاب امثال و حکم دهخدا

در «امثال و حکم» دهخدا حکمت و امثال عربی بسیاری وجود دارد که به منبع آنها اشاره نشده و یا به اشخاصی غیر از صاحبان اصلی آنها نسبت داده شده است. بخشی از این اقوال حکیمانه که دهخدا آنها را از منابع فارسی مثل مرزبان نامه، قابوس نامه و ...، نقل کرده است، متعلق به فرزانگان و حکیمان ایرانی قبل از اسلام است که به طرق مختلف وارد فرهنگ عربی شده ولی به تدریج با گذر از دهلیز زمان هویت ایرانی خود را از دست ...

full text

در نقد امثال و حکم دهخدا

این نوشته حاصل پژوهشی است، نقّادانه دربارة کتاب امثال و حکم دهخدا که نگارندگان با هدف بررسی و برطرف کردن برخی از کاستی‌های این مجموعه به آن پرداخته‌اند. با این که امثال و حکم دهخدا، یکی از مهم‌ترین کتاب‌ها در زمینة امثال فارسی و یکی از منابع معتبر در تحقیقات زبان و ادبیّات فارسی و پژوهش‌های مربوط به مثل‌شناسی تطبیقی است، باز به سان همة آثار قلمی خالی از نقص نیست و در مواردی به بازنگری و بازنگاری ...

full text

بررسی موضوعی امثال و حکم دهخدا

از زمان‌های پیشین، ایرانیان در میان مردمان مختلف دنیا به طرفه‌گویی معروف بوده‌اند. بنابراین شگفت نیست، که امثال سایر نزد ایرانیان مانند بسیاری از ملل جهان سابقه‌ای طولانی داشته باشد، اما به جهت آنکه اغلب دانشمندان ایرانی پس از اسلام برای نوشتن آثار خود زبان عربی را انتخاب می‌کردند، به تدوین و تنظیم کتاب‌های امثال و حکم به زبان فارسی توجه چندانی نشده است. اما از معاصران، مرحوم علی‌اکبر دهخدا یکی...

full text

نگاهی جدید به امثال و حکم

ضرورت تحقیق در حوزه ادبیات تطبیقی بر کسی پوشیده نیست. این ضرورت با توجه به وجود مضامین مشترک بسیار در دو قلمرو ادبی عربی و فارسی ملموس تر است. در این راستا، امثال و حکم با سابقه بسیار کهن در میان ملل مختلف جهان، از جمله شاخه های ادبی است که پرداختن به مضامین مشترک آنها در ادبیات فارسی و عربی نتایج حایز اهمیتی در برخواهد داشت. وجود موارد متعدد امثال سائره عرب در متون منثور و منظوم فارسی از...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 48

pages  91- 117

publication date 2011-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023